Nhìn lại 05 năm triển khai Chỉ thị số 30-CT/TW ngày 22/01/2019 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với công tác BVQLNTD trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn

Ngày 22/01/2019, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 30-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với công tác BVQLNTD trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn. Trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn. Nhằm đưa nội dung của Chỉ thị số 30-CT/TW vào đời sống kinh tế, chính trị xã hội của tỉnh, Tỉnh uỷ Bắc Kạn đã ban hành kế hoạch, quán triệt đầy đủ, sâu sắc các nội dung Chỉ thị số 30-CT/TW nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp uỷ, chính quyền về vị trí, vai trò, tầm quan trọng đối với công tác BVQLNTD trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, UBDN tỉnh cũng ban hành nhiều văn bản triển khai về công tác BVQLNTD trên địa bàn tỉnh giao các đảng ủy, chính quyền các sở, ban ngành, địa phương, đơn vị triển khai thực hiện về công tác BVQLNTD theo phạm vi, lĩnh vực quản lý. Sau 05 năm thực hiện đã đạt một số kết quả như:

Về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng; phát huy vai trò tiên phong, giám sát của chi bộ, đảng viên trong công tác bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng: Hoạt động về BVQLNTD đã được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các sở, ngành, đơn vị, các tổ chức, cá nhân và tổ chức thường xuyên, với các hình thức đa dạng và phong phú, tác động đến nhiều đối tượng. Nâng cao tinh thần trách nhiệm, tính chuyên nghiệp, hiệu quả hoạt động của cơ quan, địa phương, đơn vị về công tác BVQLNTD trên địa bàn tỉnh; khắc phục triệt để tình trạng thiếu trách nhiệm, vô cảm, thiếu quyết liệt của từng sở, ngành, địa phương, đơn vị được phân công phụ trách thuộc lĩnh vực liên quan. Hoàn thiện các quy định của mỗi ngành, mỗi cấp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong công tác BVQLNTD. Có cơ chế phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các cơ quan, tổ chức và địa phương, trong đó có sự phân công nhiệm vụ rõ ràng, cụ thể đối với từng cấp, từng ngành trong công tác BVQLNTD; kịp thời giải quyết các khó khăn vướng mắc của người tiêu dùng nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho doanh nghiệp và người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh.

Về hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tổ chức bộ máy chuyên trách, nâng cao năng lực thực thi pháp luật, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với công tác BVQLNTD: Cho đến nay, tỉnh Bắc Kạn chưa ban hành văn bản quy phạm pháp luật về BVQLNTD. Tuy nhiên, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, triển khai thực hiện đảm bảo việc triển khai được kịp thời, hiệu quả. Hằng năm, hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam (15/3) theo Kế hoạch của Bộ Công Thương, UBND tỉnh đã ban hành các kế hoạch triển khai, trong đó, giao Sở Công Thương là cơ quan chủ trì tham mưu UBND tỉnh thực hiện các hoạt động hưởng ứng trên địa bàn tỉnh đảm bảo hiệu quả, thiết thực. Các sở, ban, ngành, đơn vị, địa phương theo chức năng nhiệm vụ được giao đã ban hành các văn bản, kế hoạch và chủ động triển khai thực hiện tại cơ quan, đơn vị. Đến nay, đa số các cơ quan, đơn vị, địa phương đã phân công 01 người làm công tác kiêm nhiệm về công tác BVQLNTD, qua đó, việc trao đổi thông tin, tổng hợp báo cáo, tham mưu triển khai cơ bản đảm bảo hiệu quả. UBND tỉnh ban hành Quyết Quy chế phối hợp quản lý nhà nước trong công tác BVQLNTD trên địa bàn tỉnh là cơ sở đưa công tác BVQLNTD trên địa bàn tỉnh thành mục tiêu chung của các cấp, ngành của tỉnh.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến chính sách, pháp luật liên quan đến bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng: Công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến chính sách, pháp luật liên quan đến bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng được xem là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh.

Gian hàng tại ngày hội hàng hoá vì người tiêu dùng năm 2024

Sở Công Thương với vai trò cơ quan chủ trì tham mưu UBND tỉnh các hoạt động BVQLNTD trên địa bàn tỉnh đã tham mưu tổ chức nhiều hoạt động nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến chính sách, pháp luật liên quan đến BVQLNTD trên địa bàn tỉnh với nhiều hình thức đa dạng, phong phú như: Diễu hành; in, treo băng zôn tuyên truyền; phát tờ rơi; tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; tổ chức hội thảo, hội nghị, tập huấn tuyên truyền; tổ chức Chương trình “Ngày hội hàng hóa vì người tiêu dùng” (từ năm 2021 đến năm 2024) thông qua giàn dựng các gian hàng trưng bày, giới thiệu và bán các sản phẩm hàng hóa nhằm tạo cơ hội để người tiêu dùng được tham quan, mua sắm, sử dụng các sản phẩm hàng hóa có chất lượng, nhiều ưu đãi nhằm tri ân người tiêu dùng, xúc tiến thương mại, quảng bá hình ảnh địa phương qua các sản phẩm hàng hóa. Ban hành văn bản khuyến khích các đơn vị sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh tổ chức các chương trình khuyến mại nhằm tri ân người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh, trong đó, tập trung cao điểm từ tháng 3 đến hết tháng 5 hằng năm.

Các sở, ban, ngành, đoàn thể trên địa bàn tỉnh đã ban hành kế hoạch, văn bản tổ chức thông tin tuyên truyền về Luật BVQLNTD bằng nhiều hình thức như: Tuyên truyền trên trang thông tin điện tử, bản tin của ngành, cơ quan, đơn vị; tuyên truyền thông qua các buổi sinh hoạt giao ban, sinh hoạt chi bộ hàng tháng; khuyến khích công chức, viên chức, người lao động tích cực phản ánh, thông tin kịp thời đến cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân có liên quan khi phát hiện những hàng hóa, dịch vụ không đảm bảo chất lượng; lồng ghép triển khai các hoạt động theo chức năng nhiệm vụ được giao có liên quan tới công tác BVQLNTD.  

Tại các địa phương, UBND các huyện, thành phố đã chủ động thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật, kiến thức đến người tiêu dùng trên địa bàn, cụ thể: Căng treo băng rôn tuyên truyền; chỉ đạo UBND các xã, thị trấn lồng ghép, tuyên truyền nội dung BVQLNTD đến các thôn, tổ, chỉ đạo các đơn vị quản lý chợ tuyên truyền đến các tiểu thương kinh doanh tại chợ; thông tin, tuyên truyền đến học sinh trên địa bàn huyện thông qua các buổi sinh hoạt ngoại khóa… Đối với cán bộ, công chức thực hiện tuyên truyền bằng nhiều hình thức khác nhau như: Thông qua văn bản trên hồ sơ công việc, qua hòm thư công vụ, trên cổng thông tin điện tử, lồng ghép vào cuộc họp giao ban, hội nghị… Ngoài ra, huyện cũng quan tâm cử cán bộ tham gia các lớp đào tạo, lớp tập huấn do tỉnh tổ chức. Các phòng chuyên môn, lực lượng chức năng của huyện, thành phố đã chủ động tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, quản lý địa bàn nhằm phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm hành chính trong kinh doanh các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng; thông qua công tác kiểm tra, kiểm soát tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật trong lĩnh vực bảo quyền lợi người tiêu dùng đảm bảo theo quy định của pháp luật. Qua thực hiện công tác tuyên truyền, nhận thức của các tổ chức, cá nhân và người tiêu dùng trên địa bàn được nâng lên và hạn chế đến mức thấp nhất việc sử dụng hàng hóa không rõ nguồn gốc và hàng giả, hàng kém chất lượng.

Về tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm và hỗ trợ người tiêu dùng: Nhìn chung, thị trường địa bàn tỉnh Bắc Kạn tương đối ổn định. Hàng hóa thiết yếu đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng của nhân dân, tình hình chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh tương đối tốt; quyền và lợi ích chính đáng của người tiêu dùng cơ bản được bảo vệ, góp phần quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. Trong thời gian qua, các phản ánh, khiếu nại của người tiêu dùng không nhiều; đối với các khiếu nại, kiến nghị, phản ánh của người tiêu dùng đều được cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận, kiểm tra và giải quyết theo quy định; các hành vi vi phạm đã được các lực lượng chức năng kiểm tra, phát hiện và và xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật.

Trong giai đoạn 2019 -2024, lực lượng Quản lý thị trường tỉnh đã phát hiện, xử lý tổng số 1.049 vụ vi phạm. Tổng số tiền thu nộp NSNN là: 5.650 triệu đồng đối với các hành vi vi phạm như: kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng giả, hàng hóa vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ và các hành vi gian lận thương mại khác, góp phần BVQLNTD trên địa bàn. Sở Khoa học và Công nghệ: Chủ trì triển khai 09 cuộc thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng 32 cuộc tại 240 cơ sở; 03 cuộc kiểm tra an toàn bức xạ tại 22 cơ sở. Sở Y tế: Thanh tra, kiểm tra lĩnh vực hành nghề dược tư nhân (18 cuộc kiểm tra đối với 209 cơ sở; thực hiện 02 cuộc thanh tra với 52 cơ sở; Số cơ sở bị xử phạt vi phạm hành chính: 61 cơ sở, tổng số tiền xử phạt là 229,9 triệu đồng); lĩnh vực hành nghề y tư nhân (15 cuộc kiểm tra với 72 cơ sở; 02 cuộc thanh tra với 02 cơ sở; Số cơ sở bị xử phạt vi phạm hành chính: 10 cơ sở, tổng số tiền xử phạt là 215,5 triệu đồng); lĩnh vực an toàn thực phẩm lĩnh vực ngành Y tế quản lý (kiểm tra được 158 cơ sở, thanh tra 04 cơ sở. Số cơ sở bị xử lý vi phạm hành chính là 04 cơ sở, tổng tiền là 10 triệu đồng). Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Tổ chức 39 cuộc kiểm tra chuyên ngành về giống cây trồng vật nuôi, phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, chất cấm dùng trong chế biến thực phẩm, chăn nuôi và an toàn thực phẩm lĩnh vực nông nghiệp với 709 tổ chức và cá nhân được kiểm tra. Qua quá trình kiểm tra đã phát hiện và lập biên bản vi phạm hành chính 39 trường hợp với số tiền xử phạt hành chính là 113.150.000 triệu đồng và tiêu hủy 66.179 cây giống lâm nghiệp các loại.

Về đẩy mạnh xã hội hóa, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và tổ chức xã hội trong công tác BVQLNTD: Sở Công Thương đã ban hành văn bản gửi đơn vị sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ trên địa bàn tỉnh thực hiện các chương trình khuyến mãi nhằm tri ân người tiêu dùng; trung bình mỗi năm đã tiếp nhận và giải quyết trên 20.000 bộ hồ sơ thông báo, đăng ký thực hiện khuyến mại trên địa bàn tỉnh với tổng giá trị giải thưởng lên đến hàng trăm tỷ đồng. Đồng thời, Sở Công Thương cũng mời và tạo điều kiện cho các đơn vị được tham gia các chương trình xúc tiến thương mại trong và ngoài tỉnh, xúc tiến thương mại ở nước ngoài nhằm góp phần quảng bá, giới thiệu, kết nối, tiêu thụ sản phẩm; cũng như nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác BVQLNTD cũng chính là bảo vệ những đơn vị sản xuất, kinh doanh chân chính. Hàng năm, hàng trăm lượt đơn vị sản xuất, kinh doanh được tham gia các chương trình xúc tiến thương mại với nhiều quy mô, cấp độ khác nhau.

Về chủ động, tích cực hội nhập quốc tế trong các hoạt động hợp tác về BVQLNTD trong khuôn khổ ASEAN và quốc tế: Để chủ động hội nhập kinh tế trong công tác BVQLNTD, tỉnh Bắc Kạn đã ban hành nhiều văn bản triển khai thực hiện các Hiệp định thương mại với các nước Châu âu, Thái Bình Dương…; Sở Công Thương đã thông tin, tuyên truyền, khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp của tỉnh nắm vững các quy định đối với từng lĩnh vực hàng hóa cụ thể và các thông tin, hướng dẫn liên quan đến xuất nhập khẩu hàng hóa sang các đối tác, Hiệp định Việt Nam đã tham gia để các doanh nghiệp xuất khẩu trong tỉnh được hưởng các ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu. Đồng thời, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo các sở, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ tổ chức quán triệt, tuyên truyền về các văn bản liên quan đến công tác hội nhập quốc tế, cải cách hành chính, nâng cao chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh… qua đó góp phần nâng cao nhận thức toàn diện về công tác hội nhập cho cán bộ, công chức, viên chức; đồng thời thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng. Thông qua các hoạt động tuyên truyền, cung cấp thông tin trên, trình độ nhận thức về hội nhập quốc tế của cán bộ, công chức, người dân, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh được nâng lên rõ rệt.

Qua 5 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW, các cấp ủy, tổ chức đảng của các cơ quan, đơn vị đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ và đạt được những kết quả tích cực; nhận thức của công chức, viên chức, người lao động và nhân dân trên địa bàn tỉnh về công tác BVQLNTD ngày càng được nâng cao. Việc triển khai, thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW đã dần trở thành nhiệm vụ thường xuyên, tự giác trong cơ quan, đơn vị, qua đó góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh, đảm bảo ổn định kinh tế, công bằng xã hội.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, qua 05 năm triển khai thực hiện cũng có những tồn tại, hạn chế nhất định, như: Sự vào cuộc của các cấp, các ngành đôi lúc còn chưa đồng bộ, hiệu quả; còn có những nơi, công tác BVQLNTD chưa được coi trọng. Hình thức triển khai thực hiện chưa thực sự phong phú, đa dạng. Nhân lực thực hiện hoạt động BVQLNTD đều hoạt động kiêm nhiệm do đó, chất lượng thực hiện nhiệm vụ cũng còn hạn chế. Lực lượng kiểm tra, kiểm soát thị trường mỏng, địa bàn và lĩnh vực quản lý rộng, kinh phí, trang thiết bị phục vụ công tác kiểm tra, lấy mẫu kiểm nghiệm còn hạn chế. Bên cạnh đó, nhận thức của người tiêu dùng về quyền và trách nhiệm của mình trong tiêu dùng chưa cao; đặc biệt, người tiêu dùng tại một số địa bàn vùng sâu, vùng xa ít tiếp cận được các nguồn thông tin, chính sách pháp luật, do đó, các đối tượng vi phạm lợi dụng kẽ hở của pháp luật và sự thiếu hiểu biết của một số bộ phận người tiêu dùng để thực hiện các hành vi vi phạm. Tính chủ động trong thực thi pháp luật của một bộ phận doanh nghiệp, đơn vị sản xuất, kinh doanh còn chưa cao… là những tồn tại, hạn chế lớn tác động tới công tác BVQLNTD trên địa bàn tỉnh.

Trong thời gian tới, để công tác BVQLNTD thực sự hiệu quả, có được sự quan tâm và sự vào cuộc của toàn xã hội cần tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, chính quyền, phát huy vai trò tiên phong trong công tác BVQLNTD; tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan, đơn vị trên địa bàn, gắn nhiệm vụ BVQLNTD với nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội và tăng tính chủ động của các cơ quan, tổ chức trên địa bàn tỉnh trên cơ sở nhiệm vụ được giao; tiếp tục tuyên truyền, phổ biến Luật BVQLNTD và văn bản liên quan đến toàn thể công chức, viên chức, người lao động và nhân dân trên địa bàn tỉnh để tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức về công tác BVQLNTD, qua đó, góp phần vào phát triển kinh tế và công bằng xã hội trên địa bàn tỉnh./.

                                                                                  Triệu Thanh Hoa (Sở Công Thương)