Bắc Kạn đầu tư xây dựng chợ nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, chợ truyền thống đã tồn tại từ lâu đời và là một nét văn hóa đặc trưng của tỉnh. Chợ không chỉ có vai trò đối với hoạt động kinh doanh hàng hóa mà còn cả yếu tố văn hóa, xã hội. Bởi vì chợ, về phương diện xã hội, là nơi thể hiện, gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc, là nơi gắn kết các bộ phận dân cư khác nhau. Chợ còn là nơi phản ánh phong tục tập quán của mỗi địa phương, là nơi sinh hoạt văn hoá truyền thống của đồng bào các dân tộc. Người dân đến chợ không chỉ với mục đích là mua bán hàng hoá mà còn để giao tiếp, gặp gỡ người thân, trao đổi công việc, … Ngoài ra, chợ miền núi cũng là nơi tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước đảm bảo an ninh, trật tự xã hội.

Hiện nay, tỉnh Bắc Kạn có tổng số 64 chợ đang hoạt động. Trong đó có 01 chợ hạng 1, 04 chợ hạng 2 và 59chợ hạng 3. Nhìn chung, các chợ trên địa bàn tỉnhđều phát huy hiệu quả tốt trong việc thu hút, tập trung lực lượng hàng hoá lớn từ các nguồn sản xuất, kinh doanh trong và ngoài tỉnh. Các chợ cơ bản đáp ứng được nhu cầu mua bán trao đổi hàng hoá và tiêu dùng của nhân dân. Đồng thời, các chợ cơ bản được phân bố hợp lý, phù hợp với điều kiện địa hình, địa giới của địa phương, từ trung tâm huyện đến các xã cách 2 đến 3 xã có một điểm chợ (chợ cụm xã) thuận lợi cho việc giao thương, trao đổi hàng hóa của người dân; các điểm chợ đều gần các trục đường giao thông nên thuận tiện cho việc giao lưu, trao đổi, buôn bán hàng hóa.

Tuy nhiên, bên cạnh các chợ đã được đầu tư cải tạo, nâng cấp đảm bảo phục vụ cho nhu cầu mua bán của dân cư, vẫn còn nhiều chợ  trong tình trạng xây dựng tạm, không đủ sức chứa do nhu cầu mua bán qua chợ ngày càng tăng hoặc cơ sở vật chất chợ xuống cấp không đáp ứng nhu cầu mua bán tại chợ. Kinh phí đầu tư xây dựng chợ chủ yếu đều từ nguồn vốn ngân sách nhà nước và chỉ đầu tư được hạng mục chính như (nhà đình chợ) còn các công trình phụ chợ hầu hết chưa được đầu tư hoặc đã được đầu tư nhưng đã xuống cấp, hư hỏng và không thể sử dụng được như: tường bao, nhà vệ sinh, hệ thống thoát nước thải, hệ thống điện, nước sạch, nền chợ … Tình trạng thiếu khu vệ sinh công cộng, thu gom rác và xử lý rác trong ngày gây ô nhiễm môi trường, cơ sở vật chất xuống cấp, vấn đề văn minh thương mại, an ninh trật tự và phòng cháy chữa cháy trong phạm vi chợ chưa được quan tâm đúng mức.

Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025, đối với nội dung 2 tiểu dự án 1 thuộc dự án 4 “Đầu tư xây dựng, cải tạo nâng cấp mạng lưới chợ vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi”được thực hiện đối với các chợ trong quy hoạch, thuộc địa bàn kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh và ưu tiên các chợ đang hoạt động nhưng cơ sở vật chất xuống cấp, quá tải cần đầu tư cải tạo, nâng cấp hoặc xây mới để đáp ứng nhu cầu trao đổi, mua bán hàng hóa bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, không có khả năng kêu gọi xã hội hóa.

Năm 2022, trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn đã khởi công xây mới 02 chợ: Chợ Hiệp Lực, xã Hiệp Lực, huyện Ngân Sơn; chợ Công Bằng, xã Công Bằng, huyện Pác Nặm và cải tạo, nâng cấp 02 chợ: Chợ Bằng Thành, xã Bằng Thành, huyện Pác Nặm và chợ Thuần Mang, xã Thuần Mang, huyện Ngân Sơn với tổng số vốn được giao 7.764 triệu. Hiện nay 02 chợ xây mới và 02 chợ cải tạo, nâng cấp đang thi công, dự kiến sẽ bàn giao đưa vào sử dụng trong tháng 8/2023. Năm 2023, theo kế hoạch thực hiện xây mới đối với Chợ Quang Phong, xã Quang Phong, huyện Na Rì và cải tạo, nâng cấp đối với Chợ Tinh xã Yên Hân, huyện Chợ Mới, dự kiến sẽ khởi công công trình trong tháng 4/2023 với tổng số vốn 4.762 triệu.   

Do điều kiện kinh tế – xã hội của tỉnh còn hạn chế, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số trong tỉnh còn lớn nên việc phát triển chợ ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc (để tránh việc hình thành chợ cóc, chợ tạm gây mất an ninh trật tự, mỹ quan) là thực sự cần thiết, phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của địa phương; góp phần hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng thương mại của tỉnh theo hướng văn minh, hiện đại./.

Triệu Thanh Hoa (Sở Công Thương)