Quy định và quản lý về thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ

Từ ngày 02/01/2022, Nghị định số 95/2021/NĐ-CP ngày 01/11/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 03/9/2014 về kinh doanh xăng dầu có hiệu lực, theo đó, thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ (thường được gọi là cây xăng mini) được phép hoạt động nếu đáp ứng được các yêu cầu theo quy định.

Trong đó, thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ được quy định là thiết bị bán xăng dầu được đặt tại các điểm bán xăng dầu cố định đã đăng ký với cơ quan chức năng, đã được kiểm soát về đo lường và an toàn phòng cháy chữa cháy và các yêu cầu khác theo quy định của pháp luật. Đồng thời, Bộ Công Thương cũng đã quy định giới hạn sức chứa xăng dầu của thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ, cụ thể: Thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ là thiết bị bao gồm đồng hồ đo xăng dầu và thùng chứa xăng, dầu có sức chứa tĩnh tại nhiệt độ thực tế không quá 200 lít/thiết bị.

Theo quy định tại Nghị định số 95/2021/NĐ-CP, loại hình thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ được phép hoạt động nếu đáp ứng các yêu cầu sau:

Thứ nhất, được kiểm soát về đo lường và kiểm định an toàn bởi các cơ quan chức năng theo quy định.

Thứ hai, hoạt động tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa theo hướng dẫn của Bộ Công Thương phù hợp với các quy định hiện hành. Theo đó, Thông tư số 17/2021/TT-BCT ngày 15/11/2021 của Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 38/2014/TT-BCT ngày 24/10/2014 của Bộ Công Thương quy định chi tiết một số điều của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 03/9/2014 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu quy định: “Địa bàn được phép hoạt động của thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ là những địa bàn thuộc các huyện theo danh mục kèm theo Quyết định số 964/QĐ-TTg ngày 30 tháng 6 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo giai đoạn 2015 – 2020 và các văn bản sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế Quyết định này.”

Thứ ba, thuộc sở hữu của thương nhân là đại lý bán lẻ xăng dầu hoặc tổng đại lý kinh doanh xăng dầu hoặc thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu hoặc thương nhân phân phối xăng dầu hoặc thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu hoặc thương nhân đầu mối sản xuất xăng dầu có hệ thống phân phối theo quy định tại Nghị định số 95/2021/NĐ-CP.

Thứ tư, thương nhân kinh doanh xăng dầu bằng thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ phải gửi hồ sơ thông báo đến Sở Công Thương địa phương nơi đặt thiết bị bán xăng dầu để được cấp Giấy tiếp nhận thông báo kinh doanh xăng dầu bằng thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ….

Hồ sơ đề nghị cấp Giấy tiếp nhận thông báo kinh doanh xăng dầu bằng thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ theo quy định tại Nghị định số 95/2021/NĐ-CP bao gồm: Thông báo kinh doanh xăng dầu bằng thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ và bản sao Giấy xác nhận làm thương nhân kinh doanh xăng dầu theo các loại hình tương ứng theo quy định tại Nghị định số 95/2021/NĐ-CP; bản sao Chứng chỉ đào tạo, huấn luyện nghiệp vụ về phòng cháy, chữa cháy của nhân viên kinh doanh trực tiếp và bản sao Giấy chứng nhận kiểm định thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ theo quy định.

Chế tài xử lý vi phạm hành chính liên quan tới hoạt động kinh doanh xăng dầu bằng thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ được quy định tại Nghị định số 99/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực dầu khí, kinh doanh xăng dầu và khí, trong đó, quy định phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi bán xăng dầu qua các cột bơm mini, trụ bơm lắc tay, qua thùng, can chai và các dụng cụ chứa đựng khác, trừ thương nhân là hộ kinh doanh, trạm cấp phát xăng dầu thuộc lực lượng vũ trang (quốc phòng, công an) thuộc địa bàn miền núi, vùng cao theo quy định của pháp luật được Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cho phép làm đại lý bán lẻ xăng dầu với quy mô, trang thiết bị phù hợp với điều kiện kinh doanh xăng dầu ở khu vực đó. Ngoài ra, đối tượng vi phạm còn bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm và buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.

Việc quy định cho phép thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ được phép hoạt động khi đáp ứng các điều kiện theo quy định nhằm khắc phục tình trạng bán xăng, dầu bằng các thiết bị bán xăng dầu tự chế hiện đang được các cá nhân, các hộ kinh doanh nhỏ lẻ tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa kinh doanh mà không có sự kiểm soát quản lý của các cơ quan chức năng, do đó dễ gây nguy cơ cháy nổ và không kiểm soát được nguồn gốc xuất xứ, giá bán, tiêu chuẩn về đo lường, chất lượng xăng dầu bán cho người tiêu dùng.

Theo số liệu rà soát, thống kê tháng 5/2022 của lực lượng quản lý thị trường tỉnh, trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn có 49 điểm bán xăng dầu quy mô nhỏ, tập trung chủ yếu tại địa bàn các xã thuộc các huyện: Pác Nặm, Ba Bể, Na Rì và Chợ Đồn. Các điểm bán xăng dầu quy mô nhỏ nói trên đều do hộ dân tự kinh doanh, không có thông báo hay đăng ký và kiểm soát của cơ quan chức năng,  không đảm bảo điều kiện theo quy định hiện hành. Để hoạt động kinh doanh xăng dầu quy mô nhỏ trên địa bàn tỉnh tuân thủ theo quy định, Sở Công Thương đã có văn bản hướng dẫn các điểm bán xăng dầu quy mô nhỏ hiện có các quy định và điều kiện hiện hành để đáp ứng hoạt động kinh doanh bằng thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ để các cơ sở chủ động chấp hành. Đồng thời, đề nghị Cục Quản lý thị trường tỉnh; UBND các huyện, thành phố; UBND các xã, phường, thị trấn phối tuyên truyền, hướng dẫn đến các điểm kinh doanh xăng dầu quy mô nhỏ trên địa bàn quản lý thực hiện đúng quy định của pháp luật trong kinh doanh; thông tin, tuyên truyền đến người tiêu dùng trên địa bàn không sử dụng xăng dầu tại các điểm kinh doanh không đủ điều kiện và cung cấp thông tin về hoạt động kinh doanh xăng dầu không đảm bảo quy định trên địa bản quản lý.

Việc quy định cho phép thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ được phép hoạt động đáp ứng điều kiện quy định sẽ giúp người dân tại các vùng sâu, vùng xa tiếp cận được nguồn hàng xăng dầu đảm bảo nguồn gốc, chất lượng, đo lường và an toàn hơn, đồng thời giúp thương nhân kinh doanh xăng dầu đủ điều kiện hoạt động mở rộng địa bàn kinh doanh tại các địa bàn khó xây dựng cửa hàng bán lẻ xăng dầu theo quy chuẩn.

Tuy nhiên, quy định về kinh doanh xăng dầu bằng thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ là nội dung quy định mới, trong quá trình triển khai thực hiện đòi hỏi có sự phối hợp hướng dẫn của các cơ quan, đơn vị liên quan để tránh lúng túng trong triển khai, áp dúng cũng như đảm bảo chấp hành đúng quy định của pháp luật khác có liên quan./.

Triệu Thanh Hoa (Sở Công Thương)