Thay đổi để phát triển ngành công nghiệp chế biến gỗ

Trên địa bàn tỉnh đang có 240 cơ sở chế biến gỗ với 27 doanh nghiệp và 213 cơ sở hộ kinh doanh/hộ gia đình hoạt động. Hiện chỉ có 08 cơ sở chế biến gỗ có quy mô lớn và được cấp Quyết định chủ trương đầu tư/Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư dự án. Đa phần các cơ sở chế biến gỗ có quy mô nhỏ, công nghệ chế biến còn ở trình độ hạn chế, sản xuất đồ mộc gia dụng phục vụ nhu cầu của Nhân dân địa bàn tỉnh. Toàn tỉnh hiện có đến 117 cơ sở sản xuất ván bóc là sản phẩm ván mỏng sơ chế, nguyên liệu gỗ phục vụ sản xuất ván dán. Các sản phẩm này chủ yếu xuất bán ra ngoài tỉnh và xuất khẩu sang Trung Quốc, chỉ một phần nhỏ xuất bán cho các cơ sở sản xuất ván dán tại Khu Công nghiệp Thanh Bình. Điều này cho thấy, hoạt động chế biến gỗ trên địa bàn tỉnh chưa có tính ổn định, sản phẩm chủ yếu là sơ chế, còn các sản phẩm tinh chế như đồ mộc gia dụng chỉ phục vụ nội tỉnh nhưng cũng chỉ đáp ứng được phần nhỏ, trong khi đó, một phần lớn sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ, đồ gỗ gia dụng được một số cơ sở kinh doanh vận chuyển từ các tỉnh Bắc Ninh, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Hà Nội… về phục vụ nhu cầu của Nhân dân trong tỉnh.

Ảnh: Sản xuất ván bóc tại Xưởng chế biến gỗ của Công ty TNHH An Thành Huy Hà Nội – Chi nhánh Bắc Kạn, xã Bộc Bố, huyện Pác Nặm

Một thực trạng đáng báo động nữa là việc khai thác gỗ tròn ồ ạt như hiện nay, trong đó, nhiều sản lượng gỗ được khai thác chưa đủ tuổi để sản xuất ván bóc và băm dăm gỗ đang làm cho nguồn nguyên liệu phục vụ các cơ sở ván dán trên địa bàn tỉnh thiếu hụt trầm trọng, ảnh hưởng đến tính hiệu quả của các dự án sản xuất ván dán đã và đang đầu tư vào tỉnh. Cộng thêm, việc liên kết giữa các cơ sở chế biến gỗ tinh chế với các hộ dân trồng rừng còn rất hạn chế, chưa được các doanh nghiệp quan tâm thực hiện; việc hình thành vùng nguyên liệu gỗ, lâm sản tập trung còn gặp nhiều khó khăn do khu vực đất rừng sản xuất địa hình chia cắt phức tạp, giao thông không thuận lợi, nên ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất của các nhà máy chế biến gỗ, lâm sản có quy mô lớn. Trên địa bàn tỉnh, vùng rừng nguyên liệu gỗ được cấp chứng nhận tiêu chuẩn rừng còn rất hạn chế, làm ảnh hưởng đến nguồn nguyên liệu đủ tiêu chuẩn đáp ứng yêu cầu cho các nhà máy sản xuất gỗ xuất khẩu; tổng diện tích rừng được cấp chứng chỉ FSC toàn tỉnh hiện chỉ khoảng 921 ha.

Cùng với đó, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, tại các quốc gia thị trường lớn của ngành gỗ Việt Nam như: Hoa Kỳ, Nhật Bản, EU, Australia, Canada…, các đối tác và nhà phân phối đều thông báo cắt giảm, hoãn vô thời hạn hoặc hủy các đơn hàng đã ký làm ảnh hưởng lớn đến thị trường xuất khẩu sản phẩm gỗ ván dán của các doanh nghiệp sản xuất trên địa bàn tỉnh. Mặt khác, hiện Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) khởi xướng điều tra áp dụng biện pháp chống lẩn tránh thuế với sản phẩm gỗ dán của Việt Nam, do đó, thị trường xuất khẩu đối với mặt hàng gỗ ván dán đối mặt với nhiều thách thức. Từ đầu năm 2020 đến nay, các doanh nghiệp sản xuất, chế biến gỗ ván dán cơ bản không xuất khẩu được sản phẩm, hàng tồn kho lớn nên một số doanh nghiệp phải tạm ngừng hoạt động hoặc hoạt động sản xuất cầm chừng, tiêu thụ sản phẩm trong nước để phần nào bù đắp chi phí sản xuất và trả lương cho người lao động…

Trước những tồn tại, khó khăn đang gặp phải, để phát triển ổn định ngành công nghiệp chế biến gỗ, tỉnh Bắc Kạn xác định, trước mắt, phải tăng cường hơn nữa công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động sản xuất, chế biến sản phẩm gỗ; triển khai các giải pháp để mở rộng đầu ra cho sản phẩm gỗ. Theo đó, tỉnh sẽ hạn chế cấp mới giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho cơ sở đầu tư loại hình sản xuất ván bóc để tập trung giải quyết và xử lý tồn tại của các cơ sở cơ sở đã đầu tư loại hình sản xuất ván bóc; thắt chặt quản lý việc khai thác gỗ tròn chưa đủ tuổi để sản xuất ván bóc; huy động các nguồn vốn để đầu tư xây dựng đường lâm nghiệp phục vụ công tác khai thác, vận chuyển nguyên liệu phục vụ cho các cơ sở, doanh nghiệp chế biến nông, lâm sản trên địa bàn tỉnh; đẩy nhanh tiến độ thực hiện phân vùng nguyên liệu gỗ cho các doanh nghiệp sản xuất ván dán, đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện liên kết với các hộ nông dân trong đầu tư trồng và quản lý rừng theo chứng chỉ rừng FSC; hỗ trợ các doanh nghiệp liên kết với các hộ trồng rừng để thực hiện sản xuất theo chu trình khép kín từ khâu trồng rừng đến khai thác, chế biến và tiêu thụ sản phẩm; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sản xuất, chế biến gỗ tập trung đẩy mạnh sản xuất, kết nối, đàm phán, duy trì các đơn hàng xuất khẩu sản phẩm gỗ đã ký kết, nhất là các thị trường, quốc gia đã cơ bản khống chế được dịch bệnh Covid-19…/.

Nguồn: backan.gov.vn